จาก ละคร หนึ่งด้าวฟ้าเดียว ทำความรู้จัก กลบท เครื่องลับสมองในหมู่ผู้รู้หนังสือชาวสยาม

ก่อนดูละคร หนึ่งด้าวฟ้าเดียว ทางช่อง 3 ซึ่งจะออกอากาศในวันนี้(25 เมษายน 2561)  เป็นตอนแรก เรามาทำความรู้จักกับ "กลบท" 1 ใน "คีย์ซีนสำคัญ" ของละครเรื่องนี้กันค่ะ...

โดยใน"หนึ่งด้าวฟ้าเดียว" นั้นมีการใช้ "กลบท" มาเป็นส่วนสำคัญในเรื่องมากมาย...1 ในนั้นก็คือการบอกเล่า ตัวตนของ "เจ้าแมงเม่า" นางเอกของเรื่องที่รับบทโดย แต้ว ณฐพร ลูกสาวเศรษฐีใหญ่โรงกระดาษ ที่มีความเก่งกาจหาตัวจับได้อยากใน "กลบท"..กราบ กลอน และ โคลง ต่างๆ ...

ในบทกวีของไทยที่เราเคยได้ยินกันมาบ้างแล้วนั้น แบ่งแยกออกเป็นหลายประเภท ได้แก่ โคลง ร่าย กาพย์ กลอน ฉันท์ โดยแต่ละประเภทก็ยังมีการแยกย่อยไปอีกหลายอย่าง เช่น กลอน ก็จะมี กลอน 4 กลอน 8 กลอน9 หรือกลอนสุภาพ เป็นต้น กาพย์ก็จะมีกาพย์ยานี กาพย์ฉบัง เป็นต้น

แต่หากจะกล่าวถึง "กลบท" คาดว่า น้อยคนนักที่จะรู้จัก วันนี้เรามาทำความเข้าใจเจ้า "กลบท" ที่ว่ากันว่ามันคือ อะไร กันแน่?

กลบท คือ การประดิษฐ์คิดแต่งคำประพันธ์ให้มีลักษณะแปลกไปจากเดิม โดยที่ลักษณะบังคับของคำประพันธ์ชนิดนั้นยังอยู่ครบถ้วน คำประพันธ์ที่แต่งเป็นกลได้มีทั้ง โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน และร่าย

      กลบท ถือเป็นเครื่องลับสมองในหมู่ผู้รู้หนังสือชาวสยาม ในการไขปริศนาที่กวีได้จัดรูปไว้เป็นกลบท โดยผู้อ่านต้องเรียงลำดับและจัดรูปเป็นบทประพันธ์ที่ถูกต้องได้ โบราณกวีได้สร้างกลบทไว้หลากหลายรูปแบบ ทั้งเป็นตาราง เป็นรูป หรือเป็นรวงผึ้งสลับฟันปลา มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปหลายสิบชนิด

 ในสมัยรัชกาลที่ 3 มีการรวบรวมกลบทรูปแบบต่างๆ จารึกไว้บนแผ่นศิลา ประดับไว้ในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ครั้งบูรณะใหญ่สมัยรัชกาลที่ 3 ให้ผู้คนได้ลองไขปริศนากัน นอกจากนี้ยังมีปรากฏในหนังสือโบราณอื่นๆ เช่น จินดามณี หรือศิริวิบุลกิตติ์

ขอบคุณ ::: จับเข่าเล่าประวัติศาสตร์
ภาพจาก ละคร หนึ่งด้าวฟ้าเดียว ทางช่อง 3