ตำนานเมืองหนองหารล่ม เรื่องเล่าในตำนานได้กล่าวไว้ว่า “ผาแดงนางไอ่” ตำนานรักลึกซึ้งของหนึ่งหญิงสองชาย เมื่อฝ่ายหนึ่งพลาดรักและถูกทำร้ายจนถึงแก่ความตาย ก็กลายเป็นสงครามทำให้บ้านเมืองถล่มทลายกลายเป็นหนองน้ำใหญ่ เมือง “เอกธิดา” หรือ “เอกชะธีตา” มีพระยาขอมเป็นผู้ปกครอง มีธิดาสาวสวยคนหนึ่งชื่อ “นางไอ่คำ” เป็นสตรีที่มีสิริโฉมงดงามเป็นที่เลื่องลือไปยังนครต่างๆ ทั้งโลกมนุษย์และบาดาล ต่างมีชายหนุ่มหมายปองจะได้อภิเษกกับนางมากมาย โดยในจำนวนผู้ที่มาหลงรักนางไอ่คำ คือ “ท้าวผาแดง” กษัตริย์เมืองผาโพง และ “ท้าวภังคี” โอรสพญาสุทโธนาคราช เจ้าผู้ครองนครบาดาล ทั้งสองต่างเคยมีความผูกพันธ์กับนางไอ่คำมาแต่อดีตชาติ จึงต่างช่วงชิงจะได้เคียงคู่แต่ก็พลาดหวัง มิได้อภิเษกทั้งคู่เพราะแข่งขันบั้งไฟแพ้
ด้านท้าวภังคีจึงได้ออกอุบายยอมแปลงกายเป็นกระรอกเผือกคอยตามติดชิดใกล้นางไอ่คำ นางไอ่คำก็เกิดอยากได้ครอบครองมาเป็นของตนเองแต่ยิ่งไล่จับเท่าไรกระรอกเผือกก็ไม่ให้จับ สุดท้ายนายพรานก็ได้ปลิดชีพจนกระรอกน้อยสิ้นใจ แล้วนำมามอบให้กับนางไอ่คำ โดยก่อนท้าวภังคีในร่างของกระรอกเผือกจะสิ้นใจได้อธิฐานว่า “ขอให้เนื้อของข้าจงเอร็ดอร่อย และมีพอกินแก่คนทั้งเมือง” แต่มีเพียงแม่หม้ายที่ไม่ได้รับการแบ่งเพราะมัวยุ่งวุ่นวายกับลูกน้อย
ฝ่ายพญาสุทโธนาค ทราบว่าโอรสได้ถูกสังหารแล้วก็ยกไพร่พลนาคถล่มเมือง และใครที่กินเนื้อกระรอกเผือกต้องตายให้หมด ในคืนนั้นเองขณะที่ชาวเมืองกำลังหลับใหลก็ได้เกิดพายุขึ้นมาอย่างหนักแผ่นดินเริ่มยุบตัวลงไป แล้วพญานาคนับหมื่นก็ได้ผุดขึ้นมาและเริ่มถล่มเมือง แต่คงเหลือไว้แค่บ้านของแม่หม้ายเพราะไม่ได้กินเนื้อกระรอกเผือก
ฝ่ายท้าวผาแดงก็ได้ควบม้าหนีและพานางไอ่คำไปด้วยแต่สุดท้ายก็หนีไม่พ้นและจมลงใต้บาดาลในที่สุด รุ่งเช้าเมืองของนางไอ่คำก็กลายเป็นเวิ้งน้ำกว้างใหญ่สุดลูกหูลูกตา เหลือไว้แค่เกาะที่แม่หม้ายอาศัยอยู่ ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นหนองหารหลวง ในปัจจุบัน
เป็นตำนานที่ทรงคุณค่าจริงๆค่ะ
ใครว่ามีแค่ในละคร
น่ากลัวนะคะ
นี่ของจริงอยู่นี่
คาดว่าน่าจะเป็นเกาะที่เป็นที่อยู่ของแม่หม้ายในตำนาน
กระรอกด่อน หรือกระรอกเผือก
หนียังไงก็หนีไม่พ้น
หนองหาร ณ ปัจจุบัน
มาต์ขลังที่ยังหลงเหลือ
กลายเป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจในจังหวัดสกลนคร
นี่นับว่าเป็นตำนานที่สืบทอดมาตั้งแต่ปู่ย่าตายายที่เล่าขานให้ลูกหลานชาวอีสานได้เล่าเรื่องสืบต่อไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน เรื่องนี้ชาวอีสานล้วนรู้ดี หมูบินว่าเรื่องเล่าในตำนานผาแดงนางไอ่นี้มีมนต์ขลังดีนะคะ เราน่าจะศึกษาไว้เพื่อเป็นความรู้ก็ดีค่ะเอาไว้เล่าขานให้ลูกหลานฟังต่อไปในอนาคต ขอขอบคุณข้อมูลดีๆจาก Nam Chan
http://di.upyim.com/106424/