• คำโฆษณาบุฟเฟ่ต์อาหารทะเลราคาย่อมเยาว์อาจทำให้เราจินตนาการถึงความคุ้มค่า ปูนึ่ง
กุ้งเผา หอยนางรมสดๆ
และอาหารทะเลอีกหลายชนิดที่สังเกตไหมว่าราคาแพงขึ้นเรื่อยๆ
ที่สำคัญคือความแพงที่ต้องจ่ายนั้นมาพร้อมกับสารเคมี การทำลายสิ่งแลดล้อม
และระเบิดเวลาที่เราจะไม่มีอาหารทะเลกินกันอีกต่อไป
• หนังสือการ์ตูนมักแทนภาพปลาทูหนึ่งตัวเป็นอาหารประทังชีวิตยามแร้นแค้น แต่รู้ตัวอีกที ปลาทูไทยก็กลายเป็นของแพงสำหรับผู้มีรายได้น้อยไปแล้ว น่านน้ำอ่าวไทยตั้งแต่จังหวัดสมุทรสาครไล่ไปจนถึงจังหวัดสุราษฎร์ธานีเคยได้ชื่อว่ามีความอุดมสมบูรณ์ เป็นที่อยู่ของปลาทูซึ่งมีราคาไม่แพงมากถ้าเทียบกับประโยชน์ที่มันมี
• กลายเป็นว่าทุกวันนี้เราต้องรับประทานปลาทูที่จับมาจากน่านน้ำประเทศอื่น ไม่หอมมันเหมือนปลาทูบ้านเรา ซึ่งความเสื่อมโทรมของทะเลไทยนั้นมาจากหลายปัจจัย ซึ่งพวกเรานั้นล้วนเกี่ยวข้องและต้องร่วมกันรับผิดชอบ
• ค่านิยมการบริโภคแบบเน้นปริมาณเชื่อมโยงกับวิธีการจับสัตว์น้ำอย่างแยกไม่ออก ระบบนิเวศถูกทำลายจากเครื่องมือประมงอวนลากและเครื่องมือประมงประกอบแสงไฟต่างๆ ลูกปลาทูจะติดมากับอวน เมื่อขายไม่ได้ ก็จะถูกส่งไปแปรรูปเป็นอาหารสัตว์ในโรงงานต่อไป
• ลองจินตนาการดูสิว่าแต่ละปีจะมีลูกปลาทูตายไปกี่ตัน ลูกปลาทูที่สามารถเติบโตเป็นปลาตัวใหญ่และเป็นอาหารของมนุษย์ได้กลับต้องโดนตัดห่วงโซ่ชีวิตอย่างน่าเสียดาย หากพฤติกรรมแบบนี้ยังไม่ถูกยับยั้ง จะส่งผลให้ปลาทูสูญพันธุ์ไปจากท้องทะเลไทยในอีกไม่ช้า
• ปลาทู เป็นเพียงหนึ่งตัวอย่างที่สำคัญและชัดเจนเมื่อเราพูดถึงสถานการณ์ของท้องทะไลไทยในตอนนี้ ชายฝั่งทะเลของประเทศไทยทั้งฝั่งอ่าวไทยและอันดามันมีความสมบูรณ์เป็นลำดับที่ 9 ของโลก มีความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตสูงมาก เป็นทั้งแหล่งอาหารและที่วางไข่ของสัตว์ทะเล
• ที่ต้องพูดถึงเพราะทั้งหมดนี้ถือว่าเป็น ‘ต้นทุนทางธรรมชาติ' ที่เรามีสำหรับไว้เป็นอาหารและส่งออกในภาพของเศรษฐกิจซึ่งมีมูลค่ามหาศาล ดังนั้นการให้ความสำคัญต่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศทางทะเลจึงเป็นเรื่องของทุกคน และจำเป็นมากด้วย
บางหน่วยงานให้เหตุผลในการทำลายทรัพยากรธรรมชาติเหล่านี้ว่าเพื่อแลกมากับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ซึ่งอาจเกิดขึ้นในระยะสั้น และฟื้นฟูให้เหมือนเดิมไม่ได้ อย่างที่ครั้งหนึ่งเคยมีการนิรโทษกรรมเรือประมงอวนลากเถื่อนถึง 2,107 ลำด้วยข้ออ้างเหตุผลการส่งออกสินค้าสัตว์น้ำไปยังสหภาพยุโรป
•ปัจจุบัน ชาวประมงพื้นบ้านบางที่เริ่มทำ ‘ธนาคารปูม้า' เพื่ออนุรักษ์ไม่ให้อาหารประเภทนี้ต้องสูญพันธุ์หรือมีน้อยจนราคาแพงเกินไป โดยหลักการคือนำปูม้าที่มีไข่นอกกระดองมาปล่อยในกระชังเพื่อให้แม่ปูได้วางไข่ก่อนนำไปบริโภค แม่ปูไข่นอกกระดอง 1 ตัวจะปล่อยตัวอ่อนประมาณ 2 หมื่นถึง 2 ล้านตัวต่อครั้ง
• เป็นเรื่องน่าเศร้าที่นักกินอย่างเราเพลิดเพลินไปกับการกินจนไม่รู้ที่มาที่ไปของอาหาร เชื่อตามคำอ้างของคนขายว่าจับได้ตามธรรมชาติและเนื้อหวานสดใหม่ อาจจะต้องถึงวันที่อาหารทะเลหมดโลกหรือปูม้าราคาโลละหนึ่งหมื่นบาท ถึงจะรู้สึกว่าตัวเองนั้นช่างไม่รู้อะไรบ้างเลย
• หนังสือการ์ตูนมักแทนภาพปลาทูหนึ่งตัวเป็นอาหารประทังชีวิตยามแร้นแค้น แต่รู้ตัวอีกที ปลาทูไทยก็กลายเป็นของแพงสำหรับผู้มีรายได้น้อยไปแล้ว น่านน้ำอ่าวไทยตั้งแต่จังหวัดสมุทรสาครไล่ไปจนถึงจังหวัดสุราษฎร์ธานีเคยได้ชื่อว่ามีความอุดมสมบูรณ์ เป็นที่อยู่ของปลาทูซึ่งมีราคาไม่แพงมากถ้าเทียบกับประโยชน์ที่มันมี
• กลายเป็นว่าทุกวันนี้เราต้องรับประทานปลาทูที่จับมาจากน่านน้ำประเทศอื่น ไม่หอมมันเหมือนปลาทูบ้านเรา ซึ่งความเสื่อมโทรมของทะเลไทยนั้นมาจากหลายปัจจัย ซึ่งพวกเรานั้นล้วนเกี่ยวข้องและต้องร่วมกันรับผิดชอบ
• ค่านิยมการบริโภคแบบเน้นปริมาณเชื่อมโยงกับวิธีการจับสัตว์น้ำอย่างแยกไม่ออก ระบบนิเวศถูกทำลายจากเครื่องมือประมงอวนลากและเครื่องมือประมงประกอบแสงไฟต่างๆ ลูกปลาทูจะติดมากับอวน เมื่อขายไม่ได้ ก็จะถูกส่งไปแปรรูปเป็นอาหารสัตว์ในโรงงานต่อไป
• ลองจินตนาการดูสิว่าแต่ละปีจะมีลูกปลาทูตายไปกี่ตัน ลูกปลาทูที่สามารถเติบโตเป็นปลาตัวใหญ่และเป็นอาหารของมนุษย์ได้กลับต้องโดนตัดห่วงโซ่ชีวิตอย่างน่าเสียดาย หากพฤติกรรมแบบนี้ยังไม่ถูกยับยั้ง จะส่งผลให้ปลาทูสูญพันธุ์ไปจากท้องทะเลไทยในอีกไม่ช้า
• ปลาทู เป็นเพียงหนึ่งตัวอย่างที่สำคัญและชัดเจนเมื่อเราพูดถึงสถานการณ์ของท้องทะไลไทยในตอนนี้ ชายฝั่งทะเลของประเทศไทยทั้งฝั่งอ่าวไทยและอันดามันมีความสมบูรณ์เป็นลำดับที่ 9 ของโลก มีความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตสูงมาก เป็นทั้งแหล่งอาหารและที่วางไข่ของสัตว์ทะเล
• ที่ต้องพูดถึงเพราะทั้งหมดนี้ถือว่าเป็น ‘ต้นทุนทางธรรมชาติ' ที่เรามีสำหรับไว้เป็นอาหารและส่งออกในภาพของเศรษฐกิจซึ่งมีมูลค่ามหาศาล ดังนั้นการให้ความสำคัญต่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูระบบนิเวศทางทะเลจึงเป็นเรื่องของทุกคน และจำเป็นมากด้วย
บางหน่วยงานให้เหตุผลในการทำลายทรัพยากรธรรมชาติเหล่านี้ว่าเพื่อแลกมากับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ ซึ่งอาจเกิดขึ้นในระยะสั้น และฟื้นฟูให้เหมือนเดิมไม่ได้ อย่างที่ครั้งหนึ่งเคยมีการนิรโทษกรรมเรือประมงอวนลากเถื่อนถึง 2,107 ลำด้วยข้ออ้างเหตุผลการส่งออกสินค้าสัตว์น้ำไปยังสหภาพยุโรป
•ปัจจุบัน ชาวประมงพื้นบ้านบางที่เริ่มทำ ‘ธนาคารปูม้า' เพื่ออนุรักษ์ไม่ให้อาหารประเภทนี้ต้องสูญพันธุ์หรือมีน้อยจนราคาแพงเกินไป โดยหลักการคือนำปูม้าที่มีไข่นอกกระดองมาปล่อยในกระชังเพื่อให้แม่ปูได้วางไข่ก่อนนำไปบริโภค แม่ปูไข่นอกกระดอง 1 ตัวจะปล่อยตัวอ่อนประมาณ 2 หมื่นถึง 2 ล้านตัวต่อครั้ง
• เป็นเรื่องน่าเศร้าที่นักกินอย่างเราเพลิดเพลินไปกับการกินจนไม่รู้ที่มาที่ไปของอาหาร เชื่อตามคำอ้างของคนขายว่าจับได้ตามธรรมชาติและเนื้อหวานสดใหม่ อาจจะต้องถึงวันที่อาหารทะเลหมดโลกหรือปูม้าราคาโลละหนึ่งหมื่นบาท ถึงจะรู้สึกว่าตัวเองนั้นช่างไม่รู้อะไรบ้างเลย
