กล้วยนาก หรือ กล้วยเเดง
ชื่อสามัญ Red banana
ชื่อพ้อง กุ้ง, กุ้งแดง, แดง, หลอกเด็ก (ภาคใต้), ครั่ง, นากไทย
ชื่อวิทยาศาสตร์ Musa (AAA group) “Kluai Nak”
กล้วยนากปลูกเป็นไม้ประดับเนื่องจากผลมีสีสวย ผลสุกรับประทานเป็นผลไม้ เนื้อผลสุกมีรสชาติคล้ายกล้วยหอม อมเปรี้ยวเล็กน้อย
ลักษณะทั่วไป
ต้น ลำต้นสูง 3 – 4.2 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 18 – 22 เซนติเมตร กาบด้านนอกมีสีเขียวปนแดงด้านใน สีชมพูมีปื้นแดงเป็นแถบใบ ก้านใบมีมีชมพูปนแดง ร่องใบเปิด ใบมีสีเขียวเข้ม ท้องใบสีชมพูดอก ปลีรูปไข่ ปลายแหลม ปลีมีสีแดงอมม่วง กาบปลีเปิดม้วนงอขึ้น
ผล เครือหนึ่งมี 5 – 7 หวี หวีหนึ่งมี 14 – 18 ผล ผลกลม คล้ายกล้วยไข่ ยาว 12 – 14 เซนติเมตร กว้าง 3 – 4 เซนติเมตร ผลดิบมีสีแดงสดใส แก่จัดสีเขียวอมแดง เมื่อสุกสีแดงอมเหลือง เนื้อผลสีเหลืองส้มรสหวาน กลิ่นหอมเย็น
การปลูกกล้วย
การเตรียมแปลงปลูก ในพื้นที่ที่มีหญ้ารกควรทำการดายหญ้าออกก่อนการปลูกประมาณ 10 วัน จากนั้นพรวนดิน กลับดินให้ทั่วเพื่อปราบวัชพืชและทำให้ดินร่วนโปร่ง เหมาะแก่การปลูกพืชยิ่งขึ้น สำหรับบริเวณที่มีน้ำท่วม หากจำเป็นควรยกร่องพอควรระยะปลูก ระยะการปลูกกล้วยมีความสำคัญเป็นอย่างมาก ถ้าปลูกมากใกล้กันเกินไปจะทำให้เกิดร่มเงามาก หน่อที่จะแตกขึ้นมาใหม่จะไม่แข็งแรงเท่าที่ควร เพราะได้รับแสงแดดไม่เพียงพอ ดังนั้นการกำหนดระยะปลูกควรคำนึงถึงแสงแดด ความสมบูรณ์ของดิน และชนิดของพันธุ์กล้วยด้วย ปลูกในที่ราบ ควรกำหนดระยะระหว่างแถวที่ปลูกให้ห่างกัน 5 เมตร ระหว่างต้น 5 เมตร ในดินที่สมบูรณ์ปานกลาง ไร่หนึ่ง ๆ จะปลูกได้ประมาณ 64 หน่อ
ฤดูปลูก
การปลูกกล้วยควรปลูกในระยะต้นฤดูฝนประมาณเดือนเมษายน-พฤษภาคม เพราะกล้วยต้องการความร้อน ความชุ่มชื้นในตอนแรก แลต้องการความแห้งแล้วงในตอนที่กล้วยจะแก่ การปลูกในระยะต้นฤดูฝน จะช่วยให้กล้วยตั้งตัวได้เร็ว หลังจากปลูก 1 เดือน จะมียอดอ่อนโผล่เหนือพื้นดิน ถ้าบริเวณที่มีน้ำเพียงพอตลอดปี จะเริ่มปลูกกล้วยเมื่อไรก็ได้
สภาพดินฟ้าอากาศที่เหมาะสมในการปลูกกล้วย กล้วยเป็นพืชที่ปลูกง่ายขึ้นได้ทั่วไป ชอบอากาศร้อนชื้นโดยเฉพาะในบริเวณที่มีดินฟ้าอากาศคงที่ จะสามารถเจริญเติบโตได้ดีและตกเครือตลอดทั้งปีการปลูกกล้วยในที่ที่มีลมแรง จำทำให้ใบกล้วยฉีกขาดออกเป็นริ้วแต่ถ้าไม่มีลมแรงมากนักก็ยังไม่ถือว่าเป็นปัญหา เพราะในที่ฉีกขาดจากกันยังทำหน้าที่เช่นใบฝอยได้ ยกเว้นในพื้นที่ที่ลมแรงจัดหรือมีลมพายุพัดผ่านควรหลีกเลี่ยงการทำสวนกล้วยขนาดใหญ่เพราะพายุแรงอาจทำให้ลำกล้วย โดยเฉพาะลำกล้วยที่ออกเครือแล้วหักกลางต้น หรือโค่นลงทั้งต้น เป็นการเสียหายต่อผลผลิตได้ กล้วย ต้องการดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ร่วนซุย หรือเป็นดินเหนียวที่สามารถอุ้มน้ำได้ดี เพราะกล้วยเป็นพืชจำพวกฉ่ำน้า มีใบมาต้องการน้ำและความชุ่มชื้นสูง พื้นที่ที่มีฝนตกประมาณ 50-100 นิ้วต่อปี จะปลูกกล้วยได้ดี อย่างไรก็ตามกล้วยไม่ชอบดินที่มีน้ำขังความเป็นกรดเป็นต่างของดินที่เหมาะสม อยู่ระหว่าง pH 6-7 อุณหภูมิที่เหมาะสมหำหรับการปลูกกล้วยประมาณ 30-40 องศาเซลเซียส ถ้าอุณหภูมิต่ำเกินไปหรือมีอากาศหนาวเย็นติดต่อกันนาน จะทำให้การเจริญเติบโตช้าลง การออกปลีจะเนิ่นนานออกไป
การปลูกแบบยกร่อง การปลูกค่อนข้างถี่ ห่างกันประมาณ 2.5-3.0 เมตร โดยการปลูกแบบนี้ต้องเว้นระยะปลูกถี่
วิธีการปลูก ปลูกในที่ราบ หลังจากกำจัดวัชพืช ขุดดินตลอดทั้งสวน ตากดินไว้ประมาณ 5-7 วัน หลังจากนั้นจึงขุดหลุมขนาดความกว้าง ยา ลึก ด้านละ 50 เซนติเมตร กองดินชั้นบนไว้ทางหนึ่ง ดินชั้นล่างไว้ทางหนึ่ง เสร็จแล้วให้ไส่ดินชั้นบนลงไปก่อนพร้อมทั้งใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักที่สลายตัวแล้วลงไปด้วยเพื่อให้ดินร่วนซุยยิ่งขึ้น คลุกเคล้าให้เข้ากันดี แล้วจึงวางหนอกล้วยที่เตรียมไว้ลงตรงกลางหลุม โดยให้ส่วนยอดสูงกว่าระดับดินประมาณ 4 นิ้ว ส่วนตาจะลึกในดินประมาณ 1 ฟุต การปลูกในฤดูผม ควรพูนดินกลบโคนต้นให้สูงไว้เพื่อป้องกันน้ำขัง
การปลูกแบบยกร่อง มักใช้กันแถบภาคกลาง โดยเฉพาะกล้วยหอม จะปลูกริมสันร่องทั้ง 2 ข้างตรงกลางเว้นไว้เป็นทางเดิน ให้มีระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 3 เมตร ที่ใช้ระยะปลูกถี่เช่นนี้เพราะจะมีการปลูกใหม่ทุกปี
วิธีการให้น้ำ กล้วยเป็นพืชที่มีใบใหญ่ ลำต้นอวบน้ำ ต้องการน้ำมาก ตลอดปีมากกว่าพืชอื่น โดยเฉพาะในฤดูแล้ง และเนื่องจากรากที่หาอาหารส่วนใหญ่แผ่กระจายอยู่ใหล้กับผิวหน้าดิน จึงไม่ควรปล่อยให้ผิมหน้าดินแห้งเป็นอันขาด ถ้าผิวหน้าดินแห้งแล้ว จะทำให้ผลผลิตลดต่ำลงอย่างรวดเร็ว
วิธีการใส่ปุ๋ย การใส่ปุ๋ยมีผลต่อการเจริญเติงโตของกล้วยมาก กล่าวคือจะช่วยให้ลำต้นอวบแข็งแรง ตกเครือเร็วและได้ผลโต การเจริญเติบโดของกล้วยแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 เริ่มนับตั้งแต่ต้นกล้วยตั้งตัวหลังการปลูก ระยะนี้เป็นเวลาที่กล้วต้องการอาหารมากเครือหนึ่ง จะมีผมกี่ผลนั้น อยู่ที่ความสมบูรณ์ของดินในระยะที่ 2 อยู่ระหว่างหลังตั้งตัวได้จนถึงก่อนตกเครือเล็กน้อย ระยะนี้กล้วยไม่ใช้อาหารมาก อาหาร ๆ ต่าง จะถูกใช้โดยหน่อที่เริ่มแตกขึ้นมาระยะที่ 3 เป็นระยะจากตกเครือจนกล้วยแก่ เป็นระยะที่กล้วยต้องการอาหารมากเหมือนกัน
ระยะการใส่ปุ๋ย
ระยะที่ 1 หลังจากปลูกได้ 1 อาทิตย์
ระยะที่ 2 หลังจากครั้งแรก 1 เดือน
ระยะที่ 3 กล้วยอายุได้ประมาณ 3 เดือน
ระยะที่ 4 กล้วยอายุได้ประมาณ 5 เดือน
ลักษณะต้นเล็กของกล้วยนาก
ผลของกล้วยนาก
